7 Ekim 2007 Pazar

ANLAM KAYMASI 7. SINIF




dil geçmişte bunu üretmeseydi ve bu yerleşmiş olmasaydı; bunu, şimdi üretmeye heveslenseydik; dili acımasız kalkanlarıyla "korkumaya kalkanlar"ın suratsız tavırlarıyla yerimize buyur edilecektik: "kiplerde anlam kayması"...

insanın dildeki yaratıcılığı sınır tanımıyor. geçmişte de tanımamış. sen kalk, falanca zamanı filanca zaman yerine kullan! ve bu yaygınlaşsın, günlük dile yerleşsin; hatta geçerli olan, bu sonradan bulunan olsun!

uygulama notları: anlam kayması, dikkat gerektiren bir konu. havuz problemlerine benzer kıştırtıcı bir yanı var. çocukların hazırbulunuşluk düzeylerini yoklamanı öneririm. kip adları ve ekleriyle ilgili sorun yaşayan, öldür allah yapamıyor! (deyimlerimiz...)

çalışma sayfasını uygularken numaraları izle. karikatürleri "okuduktan" sonra bir dönüştürme çalışması yapıp 2A, 2B, 2C, 2Ç bölümlerine cümlelerin anlam kaymasına uğramadan önceki hallerini yazın.

"amaçlanan zaman": "a.z."; "yerine kullanılan zaman": "y.k.z." kısaltmaları hem işini görecek, hem de beyin jimnastiği sürecinde çok işe yarayacak. bununla ilgili notlar almayı ihmal etmeyin. sıra, geçmiş zamanlar yerine kullanılan gelecek zaman kipine geldiğinde, algılamaları için onlara zaman tanı. bu, bayağı bir zorlayacak...

anlam kayması, sıkıcı ve kuralcı dil bilgisi konularından farklı bir yana sahip: bu bir, dile hakim olma konusu.
karikatürlerde kullandığım dile kızma. çünkü karikatür, "konuşur". kimse de konuşurken, "ağbicim" dururken, "ağabeyciğim..." demez!

behçet necatigil'in "zaman kayması" şiirini de sen buluver artık...

Hiç yorum yok: